To «κύκλωμα» του WhatsΑpp, οι μετανάστες και η ΜΚΟ

Τέσσερα άτομα έχουν ήδη προφυλακιστεί, μεταξύ των οποίων η κολυμβήτρια από τη Συρία Σάρα Μαρντίνι, επειδή μέσω της ΜΚΟ ERCI, όπως κατηγορούνται, συνέστησαν συμμορία από κοινού με άλλους και διευκόλυναν 11 πράξεις μεταφοράς μεταναστών και προσφύγων από τα παράλια της Τουρκίας προς τη νότια Λέσβο. Ας ξετυλίξουμε, όμως, το νήμα από την αρχή…

Το φθινόπωρο του 2015, ο επιχειρηματίας Θανάσης Μωραΐτης παρακολουθούσε από τα ΜΜΕ τις περιπέτειες των ανθρώπων που επιχειρούσαν να φτάσουν από τις ακτές της Τουρκίας στα ελληνικά νησιά, τη θαλάσσια οδό όπου πνίγηκε ο τρίχρονος Αϊλάν – η φωτογραφία του είχε συγκλονίσει τον πλανήτη. «Το γεγονός με συγκίνησε πάρα πολύ», είπε μιλώντας τηλεφωνικά στην «Κ» ο κ. Μωραΐτης, «και τον Νοέμβριο του 2015 πήγα στη Μυτιλήνη και κανόνισα ραντεβού με τον τότε υπολιμενάρχη Νικόλα Γρηγορέλη. Του είπα πώς μπορώ να βοηθήσω και μου σύστησε να φτιάξω μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση στη Μυτιλήνη». Ο κ. Μωραΐτης μιλάει χωρίς να δείχνει ότι φοβάται το ενδεχόμενο να προφυλακιστεί ως ο επικεφαλής του κυκλώματος, καθώς, όπως λέει, «είχα την εμπειρία από το Search and Rescue (Ερευνα και Διάσωση) και ό,τι έκανα το έκανα σε συνεργασία με το λιμεναρχείο». Ο ίδιος διαβεβαίωσε την «Κ» ότι θα παρουσιαστεί τις αμέσως επόμενες μέρες στις Αρχές, που πάντως δεν τον έχουν αναζητήσει στην κατοικία του – «για την ώρα ψάχνω να βρω αποδείξεις ότι με κατηγορούν για… δράκους», υποστηρίζει.

Οι κατηγορίες

Αυτό πάντως που του καταλογίζουν η Αστυνομία και το Λιμενικό στη Μυτιλήνη είναι ότι ενώ γνώριζε μέσω των ανθρώπων του πού θα φτάνουν οι βάρκες με τους πρόσφυγες και μετανάστες, δεν ενημέρωνε τις Αρχές. Στην αστυνομική έκθεση αναφέρεται ότι οι κατηγορούμενοι «συμμετείχαν σε ομάδες χωρίς να ενημερώνουν από κοινού με τα άλλα μέλη του ERCI τις διαπιστευμένες Αρχές του Λιμενικού είτε για τον απόπλου λεμβών με μετανάστες και πρόσφυγες από τις τουρκικές ακτές είτε για την κίνηση αυτών εντός των τουρκικών χωρικών υδάτων, αλλά και εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων».

Η επικοινωνία των μελών της φερόμενης ως συμμορίας γινόταν σε ένα γκρουπ της εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα WhatsΑpp. Η συγκεκριμένη διαδικτυακή δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας δεν ήταν κρυπτογραφημένη στις 15 Δεκεμβρίου 2015, όταν δημιουργήθηκε η ERCI, και τα «μυστικά της πολιτείας» που φέρονται να μοιράζονται τα μέλη της ΜΚΟ και οι φίλοι τους συχνά απευθύνονται σε στελέχη του Λιμενικού. Οπως π.χ. στις 7 Νοεμβρίου 2017, όταν ο υπεύθυνος της οργάνωσης στη Λέσβο (κρατείται ήδη) Ν.Κ. στέλνει το στίγμα μιας βάρκας στο WhatsΑpp στις 7.03 π.μ. για να πάρει την απάντηση ένα τέταρτο αργότερα από τον συνομιλητή του στο Λιμενικό: «Καλημέρα Ν. το έχουμε…». Η ανταλλαγή πληροφοριών, όπως δείχνει ένα άλλο μήνυμα στις 20 Οκτωβρίου του 2017, ήταν τακτική. Ο υπεύθυνος της οργάνωσης γράφει ότι «θα είναι δύσκολο το βράδυ σήμερα απ’ ό,τι λένε οι πληροφορίες που λαμβάνω. Δεν ξέρω αν ισχύουν».

«Ξέρουμε καθόλου περιοχές ή γενικά;», ρωτάει ο άνθρωπος του Λιμενικού. «Γενικά. Ηδη, νομίζω ο Frontex μάζεψε μία (σ.σ.: βάρκα ) στον βορρά και λένε ότι θα ξεκινήσουν τουλάχιστον άλλες τρεις-τέσσερις βάρκες σήμερα». «Ναι, είχαμε βάρκα πάνω όντως. Εγινε Ν. Θα ειδοποιήσω, ευχαριστώ». «Ο,τι έχω», λέει ο επικεφαλής της ERCI στη Μυτιλήνη, «θα ενημερώσω απευθείας το Λιμεναρχείο…».

Αστυνομικές και λιμενικές πηγές του νησιού επιμένουν ότι αυτά είναι μόνο κάποια από τα μηνύματα που αντήλλασσαν τα μέλη της ΜΚΟ στο WhatsΑpp. Ομως και αυτά που περιλαμβάνονται στην έκθεση την οποία έχουν συντάξει δύο αξιωματικοί της Αστυνομίας με βάση τα τηλέφωνα και τα τάμπλετ που κατασχέθηκαν μετά τον Φεβρουάριο του 2018 στο νησί δεν δείχνουν «πού είναι η παραβίαση των μυστικών του κράτους», μία από τις κατηγορίες που αντιμετωπίζουν τα μέλη της ΜΚΟ. Για να υποστηρίξουν τη θέση τους αυτή οι Αρχές επικαλούνται ότι τα μέλη της ΜΚΟ μιλούσαν με ασυρμάτους, των οποίων όμως η εξέταση στα εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ. απέδειξε ότι είχαν πρόσβαση μόνο σε ανοιχτές συχνότητες. Οι συνήγοροι όσων έχουν συλληφθεί ή θα αντιμετωπίσουν εντάλματα σύλληψης (η «Κ» μίλησε με τρεις συνηγόρους κατηγορουμένων) πιστεύουν ότι πίσω από τις συλλήψεις βρίσκεται η πανευρωπαϊκή προσπάθεια που είχε εκδηλωθεί πέρυσι στη Ιταλία και στην Ισπανία ώστε να περιοριστεί ο ρόλος των ΜΚΟ ως παράγοντας προσέλκυσης των προσφύγων και παράτυπων μεταναστών (pull factor). Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι στο πόρισμά τους οι δύο αστυνομικοί αναφέρουν πως τα μέλη της συγκεκριμένης ομάδας υπονόμευσαν, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας για το μεταναστευτικό.

Η αντιπαράθεση

Σε όλη την Ευρώπη μαίνεται η αντιπαράθεση μεταξύ κυβερνήσεων και Frontex από τη μία πλευρά και των ΜΚΟ από την άλλη. Η αρχή έγινε από τον Frontex στις 16/12/2016 εναντίον ΜΚΟ οι οποίες ενθαρρύνουν τη διακίνηση μεταναστών, διότι δεν συνεργάζονται με τις Αρχές. Πιο πρόσφατο περιστατικό είναι η απαγόρευση πρόσδεσης σε ιταλικά λιμάνια των πλοίων της ΜΚΟ Proactiva. Υπενθυμίζονται, επίσης, η απαγόρευση πρόσδεσης στη Μάλτα του πλοίου της γερμανικής ΜΚΟ Lifeline, αλλά και το πόρισμα της ιταλικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που τον Μάιο του 2017 χαρακτήρισε Pull Factor τις ΜΚΟ οι οποίες ασχολούνται ενεργά με τη μετανάστευση. Τονίζεται ότι στις 5/7/2018 εκδόθηκε ψήφισμα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να αποτραπεί η ποινικοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση στοχοποιήθηκαν όχι μόνο η ERCI στη Μυτιλήνη, αλλά και ορισμένες άλλες ΜΚΟ με στόχευση την υποχώρηση της λειτουργίας τους στα επίπεδα, που επιθυμούν ο Frontex και άλλοι ευρωπαϊκοί επιχειρησιακοί παράγοντες. Δεν είναι τυχαίο λένε οι συνήγοροι στην «Κ» ότι συμπεριλήφθηκε στο κατηγορητήριο το άτυπο σχέδιο αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, που είχε συνταχθεί από διάφορες οργανώσεις, γεγονός που αποδεικνύει ότι το πρόβλημα για τις Αρχές είναι η γενικότερη λειτουργία των ΜΚΟ.





pentapostagma.gr