ΣΤΟ… ΠΛΕΥΡΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ Η ΕΛΙΤ ΤΗΣ Ε.Ε.
ΕΧΟΝΤΑς ΓΡΑΜΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ…
Σουλτς: Ανοικτή πόρτα στην Τουρκία από την ΕΕ ενόψει λύσης Κυπριακού…
Ανοικτή πόρτα στην Τουρκία ζήτησε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς από τις πολιτικές ομάδες του Σώματος, επιστρατεύοντας κατά κύριο λόγο τις μεγάλες προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί για λύση του Κυπριακού και υπογραμμίζοντας ότι «μια συμφωνία μπορεί να βρίσκεται προ των πυλών». Σύμφωνα με τον «Φιλελεύθερο» ο Πρόεδρος Σουλτς, ο οποίος αποχωρεί από την Ευρωβουλή τον Ιανουάριο και φλερτάρει με τη θέση του ΥΠΕΞ της Γερμανίας, υπήρξε «δέκτης μηνυμάτων» τις τελευταίες βδομάδες από την Άγκυρα. Τα «μηνύματα» έκαναν λόγο για «ενδεχόμενες δυσμενείς συνέπειες στο Κυπριακό», εάν παγώσουν οι τουρκικές διαπραγματεύσεις και ως εκ τούτου ο κ. Σουλτς ζήτησε από τις πολιτικές ομάδες «να περιλάβουν μια σειρά προϋποθέσεων σε σχέση με την Τουρκία και τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις», αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι δεν θα ήταν επιθυμητό ένα ψήφισμα που κλείνει οριστικά την πόρτα στην υποψήφια χώρα.
Οι θέσεις του κ. Σουλτς διατυπώθηκαν στη Διάσκεψη των Προέδρων στις 17 Νοεμβρίου και αντανακλώνται σε γραπτό σημείωμα, με πιο εύσχημο και διπλωματικό τόνο. Το γραπτό σημείωμα, το οποίο εξασφάλισε και αποκαλύπτει ο «Φ» (βλέπε φωτοτυπία), αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι οι γενικότερες συζητήσεις του κ. Σουλτς με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας και τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της χώρας «ήταν εξαιρετικά δύσκολες», ότι η θέση της τουρκικής πλευράς είναι «αδιάλλακτη», ενώ παράλληλα αποκαλύπτει ότι η εισηγήτρια της Ευρωβουλής Κάτι Πίρι έχει κηρυχθεί από το καθεστώς Ερντογάν ως persona non grata (βλέπε άλλες στήλες). Το πρακτικό σημείωμα της Διάσκεψης των Προέδρων αναφέρει:
«Κατάσταση στην Τουρκία:
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενημέρωσε τους ηγέτες (σ.σ. των πολιτικών ομάδων του Σώματος) για τις διμερείς του επαφές με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας και τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Περιέγραψε τις συζητήσεις ως πολύ δύσκολες και τη θέση της τουρκικής πλευράς ως αδιάλλακτη. Καθώς η τουρκική Κυβέρνηση έχει κηρύξει την Κάτι Πίρι (σ.σ. εισηγήτρια της Ευρωβουλής για την Τουρκία ως ανεπιθύμητη (persona non grata), η αποστολή της εισηγήτριας και του Έλμαρ Μπροκ (σ.σ. προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών) αυτή τη βδομάδα στην Τουρκία αναβλήθηκε.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενημέρωσε τους ηγέτες (σ.σ. των πολιτικών ομάδων του Σώματος) για τις διμερείς του επαφές με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας και τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Περιέγραψε τις συζητήσεις ως πολύ δύσκολες και τη θέση της τουρκικής πλευράς ως αδιάλλακτη. Καθώς η τουρκική Κυβέρνηση έχει κηρύξει την Κάτι Πίρι (σ.σ. εισηγήτρια της Ευρωβουλής για την Τουρκία ως ανεπιθύμητη (persona non grata), η αποστολή της εισηγήτριας και του Έλμαρ Μπροκ (σ.σ. προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών) αυτή τη βδομάδα στην Τουρκία αναβλήθηκε.
Ταυτόχρονα, ο Πρόεδρος είχε συναντήσεις με μέλη της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης τα οποία παρότρυναν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την ΕΕ, γενικότερα, να μη διακόψουν τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Επιπλέον, οι συνομιλίες για την επανένωση της Κύπρου ανέβασαν τις προσδοκίες μας πρόσφατα και μια συμφωνία μπορεί να βρίσκεται προ των πυλών. Έχοντας αυτό κατά νου, ο Πρόεδρος (σ.σ. της Ευρωβουλής) κάλεσε τους ηγέτες των πολιτικών ομάδων να περιλάβουν μια σειρά προϋποθέσεων σε σχέση με την Τουρκία και τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα συζητηθεί και θα ψηφισθεί στη διάρκεια της 1ης Συνόδου του Νοεμβρίου την προσεχή βδομάδα (σ.σ. ψηφίστηκε στις 24 Νοεμβρίου). Στη βάση πρότασης του Προέδρου, οι ηγέτες (σ.σ. των πολιτικών ομάδων) αποφάσισαν να αναβάλουν κάθε απόφαση για αποστολές στη Τουρκία το πρώτο εξάμηνο του 2017, παραπέμποντας στην επόμενη Διάσκεψη (των Προέδρων)».
Σημειώνεται ότι λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την έκδοση του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, τα «μηνύματα» της Άγκυρας εντάθηκαν και προσέλαβαν καθεστώς απειλών. Όπως αποκάλυψε ο «Φ», τα ανώτατα δώματα της ιεραρχίας της Ευρωβουλής ενημερώθηκαν από τουρκικά χείλη ότι ενδεχόμενη έγκριση του ψηφίσματος της Ευρωβουλής, που ζητά «προσωρινό πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, θα προκαλούσε σοβαρές αναταράξεις στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Σύμφωνα με άριστα ενημερωμένη πηγή, στενοί συνεργάτες ανώτατου αξιωματούχου της Ευρωβουλής, επικοινώνησαν με πολιτικές ομάδες και αφού ενημέρωσαν για τις τουρκικές απειλές, έθεσαν υπό τύπον βολιδοσκόπησης το ενδεχόμενο απλής διεξαγωγής συζήτησης για την Τουρκία χωρίς την έκδοση ψηφίσματος. Ωστόσο, πολιτικές ομάδες με βαρύνουσα σημασία απέρριψαν κάθε σκέψη για αναβολή της έκδοσης του ψηφίσματος.
Το ψήφισμα που εγκρίθηκε ζητά «προσωρινό πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία» στέλνοντας ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα, ενόψει των Συμπερασμάτων που θα εκδώσουν οι «28» στις 13 Δεκεμβρίου, και καλεί την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να ενεργοποιήσουν το «προσωρινό πάγωμα». Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι υποδείξεις Σουλτς, για περίληψη μιας σειράς προϋποθέσεων για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, «έπιασαν τόπο», καθώς αφενός οι πολιτικές ομάδες δεν θέτουν θέμα οριστικής αναστολής της διαδικασίας και αφετέρου διευκρινίζουν ότι θα επαναξιολογήσουν τη θέση τους όταν αποκατασταθεί το κράτος δικαίου στην υποψήφια χώρα. Με άλλα λόγια οι πολιτικές ομάδες αφήνουν ανοικτό παράθυρο για συνέχιση της διαδικασίας, με εξαίρεση στην περίπτωση επαναφοράς της θανατικής ποινής από τον καθεστώς Ερντογάν, κάτι που όπως επισημαίνουν θα πρέπει να οδηγήσει σε «επίσημη αναστολή της ενταξιακής διαδικασίας».
Σημειώνεται ότι το ψήφισμα της Ευρωβουλής δεν έχει νομική ισχύ, καθώς οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα κράτη-μέλη, αλλά δεν παύει να στέλνει ένα πολιτικό μήνυμα, με το εκτόπισμα μάλιστα της συντριπτικής πλειοψηφίας των έξι πολιτικών ομάδων που το προσυπέγραψαν (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλιστές, Συντηρητικοί-Μεταρρυθμιστές, Φιλελεύθεροι, Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά και Ευρωπαίοι Πράσινοι). Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 479 υπέρ, 37 εναντίον και 107 αποχές.
Υποδείξεις και από την Κομισιόν
Τα τουρκικά «μηνύματα» περί «ενδεχόμενων δυσμενών επιπτώσεων» στο Κυπριακό, εάν και εφόσον η Ευρωβουλή προχωρούσε στην έκδοση ψηφίσματος για αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, φέρονται να αποτέλεσαν έναν από τους δύο βασικούς λόγους, για τους οποίους η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι υπέδειξε την ανάγκη διατήρησης ανοικτών των καναλιών επικοινωνίας ΕΕ-Άγκυρας. Ο άλλος λόγος για τον οποίο η ΕΕ «καίγεται» και θέλει να διατηρήσει ανοικτή την πόρτα στην Άγκυρα, αφορά στην υλοποίηση της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, στο Προσφυγικό/Μεταναστευτικό.
Η Ιταλίδα αξιωματούχος δήλωσε ενώπιον της ολομέλειας της Ευρωβουλής ότι ενδεχόμενο πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας δεν είναι προς το συμφέρον κανενός (lose-lose situation), ούτε της ΕΕ, ούτε και της Άγκυρας, ενώ άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι η διαδικασία θα ανασταλεί μόνο εάν το καθεστώς Ερντογάν επαναφέρει τη θανατική ποινή, που αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την Ευρώπη. Παράλληλα, η κ. Μογκερίνι επεσήμανε προς την Ευρωβουλή ότι με βάση τη θέση των 28 ΥΠΕΞ της ΕΕ, ο καλύτερος δρόμος για ενίσχυση της δημοκρατίας στην Τουρκία είναι η «διατήρηση ανοικτών των καναλιών» ΕΕ-Άγκυρας. Για να πείσει, μάλιστα, η κ. Μογκερίνι έφερε ως παραδείγματα τα «θετικά αποτελέσματα» της ενταξιακής διαδικασίας στους τομείς της ενέργειας, στην οικονομία, στις επιχειρήσεις «και στις συνομιλίες για το Κυπριακό». Υπογράμμισε δε, «πόσο σημαντικές είναι οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, για όλους μας» και πρόσθεσε ότι «η ΕΕ και η Τουρκία μπορούν να κάνουν πολλά μαζί ξεκινώντας από την Κύπρο».
Σημειώνεται ότι στη συζήτηση ο ευρωβουλευτής της ΕΔΕΚ Δημήτρης Παπαδάκης (Σοσιαλιστική Ομάδα) αναφέρθηκε στις πληροφορίες και κάκισε τις τουρκικές απειλές, καθώς και την προσπάθεια της υποψήφιας χώρας να χρησιμοποιήσει το Κυπριακό προκειμένου να αποτρέψει την έκδοση του ψηφίσματος της Ευρωβουλής. Αντίθετα, ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Τάκης Χατζηγεωργίου (Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά) διατύπωσε την άποψη ότι οι πληροφορίες περί των τουρκικών απειλών «κινούνται στη σφαίρα των εντυπώσεων παρά της αλήθειας».
«Αδιάλλακτη» η Τουρκία
Όπως αναφέρει το πρακτικό σημείωμα της Διάσκεψης των Προέδρων, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς χαρακτήρισε ως «αδιάλλακτη» (intransigent) την Τουρκία, ενώ παράλληλα χαρακτήρισε τις συζητήσεις του με τον Πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ και τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ομέρ Τσελίκ, ως «εξαιρετικά δύσκολες», σε σχέση με το γενικότερο ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Όπως πληροφορούμαστε, οι σχέσεις Άγκυρας και Ευρωβουλής βρίσκονται πλέον στο «σημείο μηδέν», κάτι άλλωστε που αντανακλάται και στο ψήφισμα του Σώματος, που ζητά από την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να δρομολογήσουν «προσωρινό πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας. Σημειώνεται ότι η Μεικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ε.Ε.-Τουρκίας έχει πάψει να λειτουργεί εδώ και αρκετό καιρό, με υπαιτιότητα της τουρκικής πλευράς, οι αποστολές της Ευρωβουλής στην Άγκυρα έχουν ανασταλεί και τα κανάλια επικοινωνίας που επιχειρήθηκε να δημιουργηθούν με άλλους αξιωματούχους της τουρκικής Κυβέρνησης, πλην του Ταγίπ Ερντογάν, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.
