ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΙΤΑΝΙΟ ΕΡΓΟ «ΜΙΑ ΖΩΝΗ, ΕΝΑΣ ΔΡΟΜΟΣ», ΠΟΥ ΠΕΡΝΑ ΑΠΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Η ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΑΠΟ ΤΗN COSCO, TO ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΔΟΞΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΠΕΚΙΝΟΥ
*«Η Κίνα προς το παρόν δεν θα αμφισβητήσει τον δυτικό προσανατολισμό Ισραήλ και Ελλάδας»
* «Ενδιαφέρον από πλευράς Κινέζων για την επένδυση στη μαρίνα Λάρνακας»
* «Οικονομικά και γεωπολιτικά τα αρχικά κίνητρα του Πεκίνου. Προβληματισμός για στρατιωτικοποίηση της περιοχής»
Οι φιλοδοξίες της Κίνας για παγκόσμια ηγεμονία δεν αποτελούν πλέον απομακρυσμένο θεωρητικό σενάριο, αλλά μια κοντινή πραγματικότητα. Προκειμένου να το πετύχει αυτό το Πεκίνο, προχώρησε τα προηγούμενα χρόνια στην εκπόνηση ενός μεγαλεπήβολου προγράμματος επενδύσεων στο εξωτερικό, γνωστού ως «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» (ΟΒΟR).
Στον νέο αυτό «Δρόμο του Μεταξιού», που περνά διά θαλάσσης μέσω της Διώρυγας του Σουέζ στην Ανατολική Μεσόγειο και διά ξηράς μέσω Ιράν, Τουρκίας, Μόσχας, η Κίνα αναζητεί εκείνα τα κράτη-γέφυρες που θα διευκολύνουν την οικονομική διείσδυσή της στις ευρωπαϊκές αγορές. Ανάμεσα σε αυτά είναι η Ελλάδα, το Ισραήλ, χωρίς να αποκλείεται, ασφαλώς, κυρίως λόγω γεωγραφίας, και η Κύπρος.
Ο τρόπος με τον οποίο το Πεκίνο επιχειρεί να εμβαθύνει τις σχέσεις του με τα συγκεκριμένα κράτη είναι το αντικείμενο πρόσφατης μελέτης του Ισραηλινού Κέντρου Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat. Τη μελέτη με τίτλο «Greece, Israel, and China’s “Belt and Road” Initiative» εκπόνησε ο λέκτορας Γιώργος Τζογόπουλος, όπου και αναλύει την πρόοδο στις σχέσεις των τριών κρατών, ενώ παρουσιάζεται αναλυτικά το ενδιαφέρον της Κίνας για την Ανατολική Μεσόγειο συμπεριλαμβανομένων και των ενεργειακών διεργασιών.
Το τιτάνιο σχέδιο
To φιλόδοξο αυτό όραμα «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» («One Belt, οne Road») αποτελεί πρωτοβουλία του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ, που ανακοίνωσε το 2013. Στόχος είναι η διασύνδεση Ασίας-Ευρώπης-Μέσης Ανατολής μέσω της αγορά και χρηματοδότησης λιμανιών, οδικών δικτύων και σιδηροδρομικών συνδέσεων κατά μήκος του παλαιού «Δρόμου του Μεταξιού».
Σύμφωνα με το Oxford Economics, το σχέδιο περιλαμβάνει 65 χώρες, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού (4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι). Αν και οι εκτιμήσεις για το οικονομικό ύψος του τιτάνιου αυτού σχεδίου διαφέρουν, το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης προέρχεται από τις εμπορικές τράπεζες και την κρατική στήριξη. Το 2015, η Τράπεζα Ανάπτυξης της Κίνας δήλωσε ότι είχε διαθέσει 890 δισεκατομμύρια δολάρια για περισσότερα από 900 έργα.
Η Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών της Κίνας ανακοίνωσε στις αρχές του περασμένου έτους ότι είχε αρχίσει να χρηματοδοτεί πάνω από 1.000 έργα. Επιπλέον, σύμφωνα και πάλι με το Oxford Economics, οι τέσσερεις μεγάλες κρατικές τράπεζες της Κίνας εκτιμάται ότι έχουν χορηγήσει 90 δισεκατομμύρια δολάρια για δάνεια στις χώρες OBOR το 2016. Παράλληλα, η Credit Suisse εκτιμά ότι η Κίνα θα μπορούσε να επενδύσει τουλάχιστον 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε περίπου 60 χώρες κατά τα επόμενα πέντε χρόνια.
Η αναδυόμενη ευκαιρία
Στην ανάλυση του Begin-Sadat αναφέρεται πως η εν λόγω πρωτοβουλία παρέχει την ευκαιρία σε Ελλάδα και Ισραήλ να εξετάσουν τον νέο ρόλο της Κίνας στην Ανατολική Μεσόγειο μεγιστοποιώντας τις διμερείς τους σχέσεις, πράγμα που σταδιακά θα καταστεί αναγκαιότητα, λόγω της αναδυόμενης στρατηγικής της Κίνας και της αύξησης του ενδιαφέροντός της για τα ενεργειακά έργα στην Ελλάδα και την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Προς το παρόν, πάντως, το Πεκίνο δεν θα αμφισβητήσει τον δυτικό προσανατολισμό των δύο χωρών.
Πρώτος στόχος τα λιμάνια
Η κινεζική Cosco αποτελεί τον μεγαλύτερο μέτοχο στο λιμάνι του Πειραιά με συνολικό τίμημα 369 εκατομμύρια ευρώ. Η ανάλυση του Begin Sadat σημειώνει παράλληλα πως ο τρόπος με τον οποίο η Κίνα έχει προσεγγίσει την Ελλάδα διαφέρει από εκείνον του Ισραήλ, ωστόσο παρουσιάζονται και ορισμένες ομοιότητες. «Η επιτυχία της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά είναι ένα πρότυπο για το λιμάνι PMEC στο Ashdod και το SIPG στη Χάιφα.
Πρώτον, αυτό σχετίζεται με την κερδοφορία. Το 2014, για παράδειγμα, τα έσοδα της COSCO από την επιχείρηση τερματικών αυξήθηκαν 13,6%. Η αύξηση αυτή αποδόθηκε σε τρεις λιμένες: το Piraeus Container Terminal, Guangzhou South China Oceangate Container Terminal, και Xiamen Ocean Gate Container Terminal. Το ίδιο συνέβη και το 2016, όταν τα έσοδα της COSCO αυξήθηκαν κατά 8,7%, χάρη στο Piraeus Container Terminal, Guangzhou South China Oceangate Container Terminal, στο Xiamen Ocean Gate Container Terminal.
Σε γενικές γραμμές, η Κίνα επιμένει σε αριθμούς όχι μόνο για κερδοφορία, αλλά και ως μέσο πειθούς των τοπικών παραγόντων για το «win-win» τωνεπενδύσεων. Όσο μεγαλύτερα είναι τα έσοδα, τόσο περισσότερες οι θέσεις εργασίας που μπορούν να δημιουργηθούν και οι επιχειρηματικές συμφωνίες που μπορούν να επιτευχθούν. Βάσει αυτού, το Πεκίνο έχει ανταποκριθεί υπομονετικά στις τοπικές συνθήκες εργασίας (της Ελλάδας). Τα εργατικά συνδικάτα, που ήταν αντίθετα στα κινεζικά σχέδια, τόσο στα λιμάνια της Ελλάδας, όσο και στο Ισραήλ, προσαρμόζονται σύντομα στην πραγματικότητα του ιδιωτικού τομέα», σημειώνεται.
Επέκταση επενδύσεων
Μετά την ανάληψη ελέγχου του Πειραιά το 2016, συνεχίζει η ανάλυση, η COSCO δείχνει διατεθειμένη να επενδύσει σε γειτονικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της επισκευής πλοίων, σε τερματικό αυτοκινήτου και τερματικό κρουαζιέρας. Αναμένονται, επίσης, επενδύσεις στον τομέα ανεφοδιασμού και ενδεχομένως σε ξενοδοχεία. Σύμφωνα με το σχέδιο της COSCO, το λιμάνι μπορεί να εκσυγχρονιστεί πλήρως τα επόμενα χρόνια και να αναπτυχθεί ως ένας από τους πιο επιτυχημένους κόμβους μεταφοράς της Μεσογείου.
Τα μόνα σοβαρά εμπόδια για την COSCO στα νέα έργα του Πειραιά, όπως αναφέρεται, είναι η ελληνική γραφειοκρατία και οι συνεχείς διαφωνίες με τοπικούς παράγοντες, όπως οι Δήμοι. Οι ισραηλινές Αρχές θα μπορούσαν να αποτρέψουν παρόμοια αδιέξοδα ή καθυστερήσεις μέσω διαπραγμάτευσης με τοπικά ενδιαφερόμενα μέρη εκ των προτέρων. Το ενδιαφέρον της στρέφεται και στη Βόρεια Ευρώπη και κυρίως στα λιμάνια του Ρότερνταμ, της Αμβέρσας και του Ζεεμπρίζ.
Επόμενος σταθμός οι σιδηρόδρομοι
Σε άλλο κεφάλαιο, η ανάλυση σημειώνει πως η προθυμία του Πεκίνου να επενδύσει σε σιδηροδρόμους μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή παρόμοιων έργων υποδομής στις δύο χώρες. «Η Ελλάδα συμμετέχει έμμεσα στο φιλόδοξο σχέδιο της Κίνας να συνδέσει με τρένο τον Πειραιά με την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη. Το κινεζικό mega-project θα είναι μια ενδιαφέρουσα μελέτη για το προτεινόμενο έργο Red-Med που θα συνδέσει το Eilat με το Ashdod. Η κινεζική και η ισραηλινή πλευρά θα πρέπει να παρακολουθούν τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται να λειτουργήσει το σιδηροδρομικό δίκτυο -όπου συμμετέχουν διάφορες ιδιωτικές εταιρείες- στη νοτιοανατολική Ευρώπη».
Ενεργειακή εμπλοκή στην Ελλάδα
Η Κίνα, όπως σημειώνεται, έκανε τα πρώτα της βήματα στον ελληνικό ενεργειακό τομέα τον Σεπτέμβριο 2016, όταν η ΔΕΗ υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την China Machinery Engineering Corporation (CMEC) για την κατασκευή μονάδας με καύση λιγνίτη στον σταθμό Μελίτη κοντά στη Φλώρινα, μια επένδυση που εκτιμάται σε 700 εκατομμύρια ευρώ. Τον περασμένο Οκτώβριο η China State Grid International Development (SGID) υπέγραψε επίσης συμφωνία ύψους 320 εκατ. ευρώ με τη ΔΕΗ, για να αγοράσει μερίδιο 24% στη διαχείριση του Δικτύου της ΑΔΜΗΕ.
Η κινεζική εταιρεία FOSUN επιχείρησε να αγοράσει την πλειοψηφία των μετοχών και της Εθνικής Ασφαλιστικής, η προσφορά της, όμως, απορρίφτηκε και η Αθήνα επέλεξε να δώσει το 75% στην εταιρεία του Αμερικανού επενδυτή Ματ Φέρφιλντ. Η ενέργεια, οι μεταφορές και οι τηλεπικοινωνίες βρέθηκαν στο επίκεντρο δεύτερης συνάντησης της ομάδας εργασίας για την προώθηση του τριετούς Action Plan Ελλάδας – Κίνας, που πραγματοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα στην Αθήνα.
«Η πρόσφατη εξαγορά του 24% της ελληνικής ΑΗΔΜΕ από την China State Grid μπορεί να δώσει στην κινεζική εταιρεία πρόσβαση στη Μεσόγειο. Η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ήδη συμφωνήσει στην κατασκευή ενός υποβρύχιου καλωδίου, που θα συνδέει τα ηλεκτρικά συστήματα των τριών χωρών. Το λεγόμενο «EuroAsia Interonnector» δημιουργεί τον αυτοκινητόδρομο ηλεκτρικής ενέργειας από τις τρεις χώρες, μέσω των οποίων μπορεί ασφαλώς η Ευρωπαϊκή Ένωση να τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται από αποθέματα αερίου σε Κύπρο και Ισραήλ, καθώς και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η εμπλοκή της Κίνας στο πλέγμα αυτό δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη. Παρ’ όλα αυτά, οι πιθανότητες αυξάνονται, καθώς ο Τσίπρας δήλωσε δημόσια ότι συζήτησε τη συγκεκριμένη επένδυση στην Κίνα τον Μάιο του 2017».
Βολιδοσκόπηση για Φ.Α.
Όσον αφορά τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, το ενδιαφέρον της Κίνας είναι, επί του παρόντος, θεωρητικό, αλλά θα μπορούσε να γίνει απτό στο μέλλον. Πριν από πέντε χρόνια, προσθέτει το Begin-Sadat, ο Ισραηλινός Υπουργός Μεταφορών Κατζ δήλωσε σε συνέντευξή του στην Global Times ότι το αέριο του Ισραήλ θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση των σινο-ισραηλινών συζητήσεων. «Οι εξαγωγές αερίου προς την Κίνα από το Ισραήλ θα έχουν σημαντικές στρατηγικές επιπτώσεις όχι επειδή οι πωλήσεις είναι προβληματικές, αλλά επειδή οι σχέσεις με άλλες χώρες της περιοχής και την Ε.Ε. θα επηρεαστούν.
Ακολούθως, το 2015 αναφέρθηκε ότι η FOSUN έδειχνε πρόθυμη να αγοράζει οικόπεδα φυσικού αερίου από την ισραηλινή Delek. Και λίγους μήνες αργότερα, η Ιερουσαλήμ και το Πεκίνο επέκτειναν τη συνεργασία τους στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης των ενεργειακών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας κεφαλαίων για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτς προσκάλεσε τότε κινεζικές εταιρείες, όπως τον όμιλο Sinopec, την China Gezhouba Group Corporation (CGGC) και την CMEC να επενδύσουν».
Το φλερτ με Αφροδίτη
Παράλληλα με τις ενεργειακές συζητήσεις, σημειώνεται πως η Κινεζική Εθνική Υπεράκτια Εταιρεία Πετρελαίου (CNOOC) έδειξε ενδιαφέρον για την αγορά μεριδίου στο οικόπεδο Αφροδίτη. «Το 2014, η ίδια κινεζική εταιρεία έδειξε επίσης ενδιαφέρον συμμετοχής στην προσφορά του Ιονίου Πελάγους για τις εξερευνήσεις αερίου, αλλά με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία η όλη διαδικασία καθυστέρησε.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, τις επενδύσεις στην ενέργεια, σύμφωνα με την πρωτοβουλία Belt and Road, η Κίνα αναζητεί σταδιακά νέες ευκαιρίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Μακροπρόθεσμα, Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος θα μπορούσαν να δουν την Κίνα να κερδίζει έδαφος. Ωστόσο, το Πεκίνο θα είναι αδιάφορο για την πιθανή κατασκευή του αγωγού EastMed που μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ε.Ε.». Το ενδεχόμενο συνεργασίας Κίνας – Κύπρου «ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας» εξέφρασε μάλιστα και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης το 2015, μετά τη συνάντηση που είχε στο Πεκίνο τον Οκτώβριο του 2015.
Μέχρι τώρα, οι κυριότερες κινεζικές επενδύσεις είναι στον κατασκευαστικό τομέα, με δύο έργα υπό ανάπτυξη σε τουριστικές περιοχές. Ενδιαφέρον από πλευράς Κινέζων υπάρχει για την επένδυση στη μαρίνα Λάρνακας, ενώ στην Πάφο συζητείται η κατασκευή Φαρμακευτικού Τεχνολογικού Πάρκου. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κυριότερος επενδυτής στην αεροπορική εταιρεία Cobalt είναι μια κινέζικη εταιρεία.
Κίνδυνοι και ευκαιρίες
Εν κατακλείδι, η ανάλυση του ισραηλινού στρατηγικού κέντρου μελετών αναφέρει πως οι αναπτυσσόμενες σχέσεις της Κίνας με Ελλάδα και Ισραήλ αποτελούν μέρος μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής στη Μεσογειακή Λεκάνη που περιλαμβάνει επίσης προσεγγίσεις με Κύπρο, Αλγερία, Αίγυπτο, Ιταλία, Λίβανο, Μαρόκο και Τουρκία. Σε μια πρώτη ανάγνωση, τα κίνητρα του Πεκίνου είναι οικονομικά και γεωπολιτικά. Αλλά, μερικές φωνές προειδοποιούν και τάσσονται ενάντια στην κινεζική εμπλοκή στη Μεσόγειο, θεωρώντας πως θα έχει συνέπειες για την ασφάλεια, καθώς και κινδύνους στρατιωτικοποίησης.
Ο συνεχιζόμενος ανταγωνισμός μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσιγκτον στην Ασία θα έχει αναμφισβήτητα μια εξάπλωση στη Μεσόγειο, αναφέρεται χαρακτηριστικά, προσθέτοντας, μεταξύ άλλων, ότι η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ μπορούν να εκμεταλλευτούν τις άριστες διμερείς τους σχέσεις και σε συνεργασία με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ να έχουν την ευκαιρία να εργαστούν για ένα νέο μοντέλο για τη Μεσόγειο. «Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ»
hellasforce
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου