ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 30 ΜΑΪΟΥ 1941… «ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΕ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ»…
Δύο 19χρονοι φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, με μία παράτολμη ενέργειά τους, κατεβάζουν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία και αναρτούν την ελληνική.
Μια επέτειος πιο επίκαιρη από ποτέ για την Ελλάδα, καθώς σαν σήμερα πριν 74 χρόνια οι φοιτητές τότε Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας, με μία παράτολμη ενέργειά τους, κατεβάζουν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία στις 30 Μαΐου 1941
Ξημερώματα της 30ης Μαΐου 1941 και δύο 19χρονοι νέοι σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο και κατευθύνονται προς τον Παρθενώνα με στόχο να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία του Γ’ Ράιχ.
Είχε συμπληρωθεί ένας μήνας από την παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς, που ολοκλήρωναν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα με την κατάληψη της Κρήτης.
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας συλλαμβάνουν το παράτολμο σχέδιο ένα ανοιξιάτικο σούρουπο, όταν από το Ζάππειο αντίκρισαν την Ακρόπολη. Αποφασίζουν να το υλοποιήσουν, φροντίζοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, αφού τυχόν αποτυχία σήμαινε θάνατο.
Οι δύο φοιτητές πηγαίνουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και διαβάζουν ό,τι σχετικό υπάρχει με τον Ιερό Βράχο: τις σπηλιές, τις τρύπες και κάθε λογής χάρτες της Ακρόπολης. Γρήγορα, αντιλαμβάνονται ότι η μόνη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν για να μην γίνουν αντιληπτοί από τους Γερμανούς φρουρούς ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου.
Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Ήταν η κατάλληλη στιγμή να δώσουν ένα αποφασιστικό χτύπημα στο γόητρο του κατακτητή. Θα δρούσαν το ίδιο βράδυ. Μόνα τους όπλα ένα φανάρι και ένα μαχαίρι.
Ώρα 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης βρίσκεται στα Προπύλαια. Ο Γλέζος και ο Σάντας πηδούν τα σύρματα, σέρνονται ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και χρησιμοποιούν τις σκαλωσιές των αρχαιολόγων προκειμένου να ανεβούν.
Προχωρούν προς τον ιστό της σημαίας και για καλή τους τύχη εκείνη τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας φρουρός που θα μπορούσε να τους ανακαλύψει. Με γρήγορες κινήσεις κατεβάζουν το σύμβολο του Γ’ Ράιχ το οποίο μάλιστα ήταν τεραστίων διαστάσεων.
Νωρίς το πρωί της επομένης η γερμανική φρουρά μένει εμβρόντητη μπροστά στο θέαμα του κενού ιστού. Οι γερμανικές αρχές διατάζουν ανακρίσεις, εκτελούν τους άνδρες της φρουράς και απαλλάσσουν τους Έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής από τα καθήκοντά τους.
Η σβάστικα θα αντικατασταθεί μόλις στις 11 το πρωί, ωστόσο αυτές οι ώρες που ο ιστός παρέμεινες κενός αποτέλεσαν το πιο ισχυρό τονωτικό για το ηθικό των Ελλήνων. Στην ουσία η υποστολή του ναζιστικού συμβόλου αποτέλεσε την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα και αποτέλεσε την απαρχή της οργάνωσης του αντιστασιακού κινήματος.
Το περιστατικό έγινε γνωστό μέσα από δύο ταυτόχρονες δηλώσεις του Μανώλη Γλέζου στον «Ριζοσπάστη» και του Λάκη Σάντα στην «Ελευθερία» στις 5 Μαρτίου του 1945.
Εξιστορώντας το εγχείρημα υποστολής της χιτλερικής σημαίας από τον βράχο της Ακρόπολης στον Ηλία Πετρόπουλο, ο Λάκης Σάντας είχε πει: «Κι έξαφνα ένα δειλινό που ήμαστε στο Ζάππειο και ο ήλιος έγερνε λούζοντας τον ορίζοντα με εκείνα τα χρώματα που μόνο ο αττικός ουρανός έχει, τα μάτια μας γύρισαν στον βράχο της Ακροπόλεως. Μέσα στο υπέροχο φόντο της δύσης σταθήκαμε και κοιτούσαμε. Και τότε… το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά-ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη. Να τι πρέπει να τους κάνομε! Ήρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρουμε. Να την γκρεμίσουμε και να την ξεσχίσουμε και να πλύνουμε έτσι τη βρωμιά από τον Ιερό Βράχο. Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ’ αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας».
H ανακοίνωση του Γερμανού Φρούραρχου
Το τι στην πραγματικότητα συνέβη με τη σημαία, μας το λέει η επίσημη ανακοίνωση την οποία εξέδωσε στις 31 Μαϊου 1941 ο Φρούραρχος της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης Αθηνών και επί λέξει λέει τα ακόλουθα:
«Κατά την νύκτα της 30ης προς 31ην Μαϊου, υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ΄ αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και συνεργοί αυτών θα τημωρηθώσι δια της ποινής του θανάτου»
Με αφορμή την υποστολή και αφαίρεση της γερμανικής πολεμικής σημαίας από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, αλλά και κάποιες άλλες εκδηλώσεις κατά των κατακτητών, όπως η αντίσταση του λαού της Κρήτης, οι εκδηλώσεις συμπάθειας προς τους άγγλους αιχμαλώτους κ.α, οδήγησαν τον γερμανό φρούραρχο να ανακοινώσει την απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 10 το βράδυ.
Η εξιστόρηση του γεγονότος απο τον Λάκη Σάντα στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Όπως αφηγήθηκε ο Λάκης Σάντας το 1945, στην εφημερίδα των Αθηνών «Ελευθερία» του Πάνου Κόκκα:
«Μόλις βρεθήκαμε δίπλα στο Ερεχθείο, χωριστήκαμε. Εγώ τράβηξα κατευθείαν στο βάθρο της σημαίας και ο Μανόλης έκανε τον κύκλο γύρω από τον Παρθενώνα με την ίδια τελική κατεύθυνση, για να εξακριβώσουμε που βρίσκονταν οι Γερμανοί σκοποί. Ρίχναμε πέτρες μπροστά μας για να δούμε τι γίνεται. Σε λίγο ακούσαμε γέλια Γερμανών ανάμικτα με γυναικείες φωνές προς τα Προπύλαια. Οι φρουροί είχαν οργιαστικό γλέντι.
Φτάσαμε στο βάθρο και λύνοντας το συρματόσχοινο, θελήσαμε να κατεβάσουμε τη σημαία. Αλλά το σχοινί που την κατέβαζε ήταν επίτηδες μπερδεμένο με τα άλλα συρματόσχοινα που υποστήριζαν το κοντάρι«.
Από το σημείο αυτό η εφημερίδα συνεχίζει την εξιστόρηση σε τρίτο πρόσωπο:
«Άρχισαν τότε μία επικίνδυνη δουλειά. Με μεγάλη υπομονή και θαυμαστή ψυχραιμία, έσπασαν μία-μία τις τρεις σιδερένιες στρόφιγγες που συγκρατούσαν στο έδαφος τα συρματόσχοινα υποστηρίξεως του ιστού. Τα ελευθέρωσαν, τα ξεμπέρδεψαν και το σύμβολο του φασισμού γλιστρώντας έπεσε στα χέρια τους.
Ήταν μια πελώρια γερμανική σημαία με τον αγκυλωτό και πολεμικό σταυρό. Την άρπαξαν στα χέρια τους και πριν φύγουν προς την οπή της εξόδου, άφησαν στο κοντάρι τα δαχτυλικά τους αποτυπώματα για να μην ενοχοποιηθούν οι περίοικοι. Στον πυθμένα της σήραγγας σταμάτησαν. Ξέσχισαν τη σημαία, πήρε ο καθένας από ένα κομμάτι και το έχωσε στα στήθια του σαν λάφυρο, και την υπόλοιπη την πέταξαν στο βάραθρο».
Και η «Ελευθερία» πρόσθετε:
«Η επιχείρηση κράτησε μία ώρα και ένα τέταρτο. Όταν σκέφτεται κανείς την τόλμη, το θάρρος και την ψυχραιμία που χρειάστηκε, φτάνει στο συμπέρασμα ότι μονάχα ένας μεγάλος πόθος μπορούσε να την κινήσει και να την φέρει σε πέρας. Ο πόθος για την Ελευθερία, για μία καλύτερη ζωή, στην οποία θα έχουν κάποιο τουλάχιστον λίγο (σ.σ. δικαίωμα) και κείνοι που είναι έτοιμοι να δώσουν τη ζωή τους για το γενικό καλό»*.
*Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 25 Μαρτίου 1945, σελίδα 3η
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου