“Καυτό” σημείο πολεμικής αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Ρωσίας και ο ευρωπαϊκός βορράς!

Το πρόσφατο κύμα Αμερικανών αξιωματούχων που έχουν σχέση με την άμυνα στις Σκανδιναβικές χώρες αποδεικνύει την ανησυχία της Αμερικής για πιθανή τριβή στη Βόρεια Ευρώπη αλλά και τις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να ενισχύσει τις πολιτικές άμυνας και αποτροπής συγκρούσεων στην περιοχή.

Ο Υπουργός Άμυνας Ash Carter έκανε μια στάση στη Νορβηγία στις αρχές του Σεπτέμβρη, ενώ ο αναπληρωτής του, Bob Work, o oποίος έχει βρεθεί στην περιοχή 3 φορές τα τελευταία 2 χρόνια, επισκέφτηκε το Ελσίνκι μέσα στον Οκτώβρη. Λίγες μέρες μετά, η Deborah James, υπεύθυνη της Αεροπορίας, έκανε τη δική της περιοδεία στην περιοχή. Όσο για την περυσινή χρονιά, ο John McCain, πρόεδρος της Επιτροπής Στρατιωτικών Υπηρεσιών της Γερουσίας βρέθηκε σε Νορβηγία και Σουηδία για να συζητήσει περί ασφαλείας.
Αυτό το μπαράζ επισκέψεων αντικατοπτρίζει τη συνειδητοποίηση ότι η ενίσχυση των αμυντικών συστημάτων και η συνεργασία με στόχο την ασφάλεια σε αυτό το κομμάτι της Ευρώπης χρειάζεται πολλά περισσότερα από μια τυποποιημένη λύση, εν είδει πανάκειας.

Τελευταία, οι Σκανδιναβικές χώρες αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις σε Βορρά και Ανατολή. Η κύρια ανησυχία της Νορβηγίας είναι η Ευρωπαική Αρκτική, όπου μοιράζεται ένα μικρό κομμάτι συνόρων με τη Ρωσία, η οποία έχει σε απόσταση αναπνοής από εκεί το βόρειο στόλο της. Εδώ, οι αμυντικές προκλήσεις είναι κυρίως θαλάσσιες, καθώς οι Ρωσικές δυνάμεις πρέπει να διασχίσουν την Νορβηγική θάλασσα για να φτάσουν στο Βόρειο Ατλαντικό. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, από τη συγκεκριμένη θάλασσα πέρασε ο στολίσκος από Ρωσικά πολεμικά ,ο μεγαλύτερος από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με το ρωσικό αεροπλανοφόρο Admiral Kuznetsov και τα πλοία που το συνόδευαν να διασχίζουν την περιοχή στο δόμο τους για τη Μεσόγειο. Επίσης, υπήρξαν αναφορές μέσα απ΄το ΝΑΤΟ ότι η δραστηριότητα των Ρωσικών υποβρυχίων βρίσκεται ξανά στα επίπεδα του 1990.

Εντωμεταξύ, Σουηδία και Φινλανδία έχουν επικεντρωθεί στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Οι Βαλτικές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία είναι από τους πιο εκτεθειμένους  συμμάχους, εξαιτίας της γεωγραφίας τους και των διαθέσιμων αμυντικών πόρων, που είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένοι σε χώρες με λίγα εκατομμύρια κατοίκους όπως αυτές. Επιπλέον, η Ρωσία αναπτύσσει ένα πανίσχυρο δίκτυο μπλοκαρίσματος της πρόσβασης στην περιοχή που θα δυσχεράνει οποιαδήποτε Αμερικανική απόπειρα ενίσχυσης σε περίπτωση που η Μόσχα “έστηνε ενέδρα” στις Βαλτικές χώρες. Πρόσφατα, η Ρωσία μετακίνησε πυρηνικούς πυραύλους Iskander στην απομονωμένη βάση του Kaliningrand, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Βαλτικής – ένας υπαινιγμός για ολόκληρη τη Βορειοανατολική Ευρώπη.

Οι Σουηδοί και οι Φινλανδοί πιστεύουν ότι μια μεμονωμένη Ρωσική κίνηση εναντίον τους είναι εντελώς απίθανη, αλλά θεωρούν ότι θα μπορούσαν να παρασυρθούν εύκολα στη δίνη μιας αντιπαράθεσης μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ για την περιοχή. Το ΝΑΤΟ από την πλευρά του αναγνωρίζει ότι μια συνεργασία με Σουηδία και Φινλανδία σε μία πιθανή κρίση θα ήταν αρκετά χρήσιμη.

Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην περιοχή ήδη αποδεικνύεται αποτελεσματική. Οι ΗΠΑ αναβάθμισαν τη Marjata, το Δανέζικο πλοίο που μεταφέρει σημαντικές πληροφορίες παρέχοντας καινούριους ανιχνευτήρες, ενώ Αμερικανικά πληρώματα συμμετείχαν στη πρόσφατη άσκηση Cold Response στη Νορβηγία. Το Όσλο και η Ουάσινγκτον ολοκληρώνουν σχέδια για μια εκ περιτροπής ναυτική παρουσία στη Νορβηγία καθώς και για το μέλλον του  στόλου που παρατηρεί από κοντά τις κινήσεις των Ρωσικών υποβρυχίων. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Νορβηγική αεροπορία σχεδιάζει να αποκτήσει 52  F-35 Joint Strike Fighters, έναν υπερβολικά μεγάλο αριθμό για μια χώρα με πληθυσμό μόνο 5 εκατομμύρια.
Οι ΗΠΑ υπέγραψαν επίσης συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με Σουηδία και Φινλανδία και, παρ’ όλο που απέχουν πολύ από το να υπογράψουν συμμαχικές συνθήκες, είναι ανοιχτοί σε ακόμα περισσότερη συνεργασία όσον αφορά τις ασκήσεις, την προετοιμασία και την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων. Στην τελευταία συντονισμένη στρατιωτική άσκηση των Βαλτικών Χωρών, την BALTOPS, η Σουηδία και η Φινλανδία επέδειξαν ιδιαίτερη ισχύ, ενώ συμπεριελήφθησαν και Β-52 βομβαρδιστικά.

Φαίνεται πως οι ΗΠΑ έχουν βρει πρόθυμους και ενθουσιώδεις συμμάχους που επιθυμούν να συνεργαστούν στενά με την Ουάσινγκτον ώστε να προστατεύσουν μια περιοχή που είναι για ακόμα μια φορά σε ένταση. Σε όλα τα σχέδια όμως υπάρχουν ατέλειες. Οι δαπάνες για αμυντικά συστήματα στην περιοχή παραμένουν κάτω από το 2% του ΑΕΠ των χωρών, που είναι το κατώτατο όριο που θέτει το ΝΑΤΟ, με τη Σουηδία να τις έχει αυξήσει ελάχιστα μετά την Ουκρανική κρίση. Ο πρόσφατος αμυντικός προϋπολογισμός της Νορβηγίας είναι λίγο μεγαλύτερος από αυτόν της Σουηδίας, αλλά θα πρέπει να υποστηριχθεί πλήρως. Ταυτόχρονα, η καχεκτική οικονομία της Φινλανδίας απαιτεί περικοπή των κυβερνητικών δαπανών. Η Ουάσινγκτον θα ήθελε επίσης να δει ουσιαστικότερη συνεργασία μεταξύ των ίδιων των χωρών, αλλά οι μέχρι στιγμής προσπάθειες για συνεργασία δεν είχαν τόσο καλά αποτελέσματα.
Η Ρωσία από την πλευρά της παρακολουθεί άγρυπνα αυτή τη σύσφιξη σχέσεων ΗΠΑ και Σκανδιναβίας.

Ενώ ο Bob Work βρισκόταν στη Φινλανδία για να υπογράψει το σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με τον ομόλογό του, οπλισμένα Ρωσικά πολεμικά αεροπλάνα παραβίασαν αστραπιαία 2 φορές τον Φινλανδικό εναέριο χώρο. Και όταν το ευρωκοινοβούλιο της Σουηδίας ήταν κοντά στο να ψηφίσει συναίνεση υποστήριξης του ΝΑΤΟ νωρίτερα αυτό το χρόνο, η συζήτηση είχε σαμποταριστεί από μια καμπάνια παραπληροφόρησης με περίεργες δηλώσεις σχετικά με το τι θα σήμαινε μια πιθανή τέτοια συμφωνία για τη Σουηδία.

Αυτά που πρέπει να γίνουν είναι πάρα πολλά. Για παράδειγμα, αν η Σουηδία και η Φινλανδία συνεργαστούν με τις ΗΠΑ σε μια πιθανή κρίση αυτό θα χρειαστεί όχι μόνο κοινές ασκήσεις αλλά ένα γενικότερο καλά δομημένο σχέδιο συνεργασίας. Επιπλέον, η Βαλτική υπολείπεται σημαντικά σε προηγμένα αμυντικά συστήματα αέρος, κάτι το οποίο μπορεί να ανατραπεί με τη βοήθεια των ΗΠΑ. Επίσης το Αμερικανικό Ναυτικό θα πρέπει να πραγματοποιήσει περισσότερες και συστηματικότερες ασκήσεις στη Νορβηγική θάλασσα και την Αρκτική ώστε να συμβαδίσει με τη Ρωσία.

Ένα είναι σίγουρο: η Αμερικανική παρουσία σε Βαλτικές και Σκανδιναβικές χώρες όχι μόνο θα συνεχιστεί αλλά θα ενισχυθεί, όπως και το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την περιοχή.

Πηγή:defenseone.com
Μετάφραση:Φανή Αποσπόρη

militaire.gr